Samenstelling van Bluspoeder
Bluspoeder bestaat uit een mix van chemische stoffen die samenwerken om branden snel en effectief te blussen. De belangrijkste bestanddelen zijn:
- Monoammoniumfosfaat (MAP): Veel gebruikt in ABC-poederblussers, effectief tegen vaste stoffen, vloeistoffen en gasbranden.
- Natriumbicarbonaat (NaHCO₃): Voornamelijk gebruikt in BC-poederblussers, effectief tegen vloeistof- en gasbranden.
- Kaliumbicarbonaat (KHCO₃): Nog een veelgebruikt bestanddeel in BC-poederblussers, met uitstekende bluseigenschappen en minder residu. Vaak ook gemengd met Ureum.
- Ammoniumfosfaat en Ammoniumsulfaat: Vaak gebruikt in ABC-poeders voor een bredere brandbestrijding.
- Natriumchloride, Kaliumchloride en Bariumchloride: Voornamelijk gebruikt bij metaalbrandblussers (D-klasse).
- Silicaten en Siliciumdioxide: Toegevoegd om het poeder droog en vrij stromend te houden.
Werking van bluspoeder
Bluspoeder is de meest effectieve blusstof die we kennen, als je het efficiënt gebruikt kun je met weinig bluspoeder al een flinke brand blussen. Brandbluspoeder is een mengsel van fijn verdeelde zoutkorreltjes (0,01 - 0,1 mm). Als de poederdeeltjes in de vlammenzone komen, dan vallen ze uiteen door de hitte of smelten (zwellen) de grondstoffen tussen ongeveer 150 en 180 graden Celsius. De chemische bestanddelen van het poeder blokkeren vervolgens de verbrandingsreactie.
Het blusproces van poederblussers is gebaseerd op het principe van negatieve katalyse en het wegnemen van de zuurstof. Bij een brand vinden er snelle, exotherme chemische reacties plaats waarbij hitte en licht vrijkomen. Bluspoeder onderbreekt deze reacties door als een negatief katalysator te werken. Dit betekent dat het poeder de reactiesnelheid verlaagt door de vrije radicalen, die de verbrandingsreactie onderhouden, te neutraliseren. Hierdoor wordt de kettingreactie die nodig is om de brand te voeden gestopt, en dooft de brand. Door ontleding onstaat door vergassing ook een inerte omgeving. Verder zorgt het poeder voor een filmlaag op het brandende materiaal, zodat er geen zuurstof bij de brand kan komen en zorgt het smelten van de filmlaag voor extra verkoeling.
Branddriehoek met invloed van bluspoeder
Toepassingen van Bluspoeder
Bluspoeder wordt gebruikt in verschillende soorten brandblussers, met name in ABC-poederblussers. Deze blussers zijn geschikt voor:
- Klasse A branden: Vaste stoffen zoals hout, papier en textiel.
- Klasse B branden: Vloeistoffen zoals benzine, olie en verf.
- Klasse C branden: Gassen zoals butaan, propaan en aardgas.
Deze brede inzetbaarheid maakt bluspoeder bijzonder geschikt voor omgevingen met verschillende brandrisico’s, zoals in de industrie, logistiek en op voertuigen.
Onze verschillende bluspoeders:
- bluspoeder ABC komt het meeste voor en kan voor alle gangbare branden (behalve frituurbranden) gebruikt worden. Naast het blokkeren van de verbrandingsreactie laat dit bluspoeder ook nog een onbrandbaar laagje achter op de brandresten waardoor herontsteking van gloeiende resten voorkomen wordt. Saval PG poeder is een hoogwaardig ABC poeder.
- bluspoeder BC is alleen geschikt voor vloeistof- en gasbranden. Saval P poeder is een BC poeder. Er bestaan speciale BC bluspoeders met een extreem hoog blusvermogen, zoals Saval PK en Saval PX (Monnex) poeder die worden gebruikt in de olie- en gasindustrie.
- bluspoeder D is alleen geschikt voor metaalbranden. Dit poeder smelt vast op het gesmolten metaal en laat een dikke zoutkorst achter die ervoor zorgt dat er geen zuurstof meer bij kan komen. Saval PM poeder.
Voor- en Nadelen van Bluspoeder
Voordelen:
- Breed inzetbaar: Geschikt voor verschillende soorten branden.
- Snelle blussing: Effectief en zeer krachtig blusmiddel.
- Niet-geleidend: Veilig voor gebruik bij elektrische apparatuur.
- Vorstbestendig: Functioneert goed bij lage temperaturen. (tot maximaal -30 °C)
Nadelen:
- Nevenschade: Fijn poeder kan zich verspreiden en opruimen is tijdrovend en kostbaar. Doordat het poeder zoutkristallen bevat trekt het vocht aan, wat uiteindelijk zorgt voor kortsluiting op printplaten in elektrische apparatuur.
- Gezondheidsrisico’s: Inademing kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken en heeft bovendien een laxerende werking. Let op met kleine ruimten waarbij inademing van het poeder kan plaatsvinden.
- Beperkte zichtbaarheid: Het poeder kan zichtbaarheid verminderen tijdens het blussen.
- Corrosieve werking: Kan metalen oppervlakken aantasten.
- Herontsteking: Wanneer (voornamelijk bij B-branden) alle vlammen geblust kan er snel herontsteking plaatsvinden.
- Niet geschikt voor vetbranden: Minder effectief bij klasse F branden.
- Minder geschikt voor niet getrainde personen: Vergeleken met ander blusstoffen moet er beter begrepen worden hoe er geblust moet worden.
Nevenschade van Bluspoeder
Een van de belangrijkste nadelen van bluspoeder is de mogelijke nevenschade. Het bluspoeder bestaat voornamelijk uit zouten, zoals monoammoniumfosfaat en natriumbicarbonaat. Wanneer deze zouten tijdens het blussen worden verspreid, kunnen ze zich in alle hoeken en gaten van een ruimte vestigen. Dit heeft enkele belangrijke gevolgen:
-
Opruimwerkzaamheden: Het fijne poeder verspreidt zich snel en grondig door een ruimte, waardoor opruimwerkzaamheden tijdrovend en kostbaar kunnen zijn. Het verwijderen van het poeder uit kieren, spleten en van oppervlakken kan een intensieve taak zijn.
-
Corrosieve effecten: De zouten in het bluspoeder kunnen, wanneer ze in contact komen met vocht, een corrosieve werking hebben op metalen oppervlakken en elektronische apparatuur. Dit kan leiden tot schade aan machines, infrastructuur en gevoelige apparatuur, wat vooral problematisch is in industriële en technische omgevingen.
Industriële Toepassingen
In industriële omgevingen is bluspoeder bijzonder nuttig vanwege zijn brede toepasbaarheid en effectiviteit. Het is ideaal voor omgevingen met diverse brandrisico's, zoals fabrieken, magazijnen en werkplaatsen. De vorstbestendigheid van poederblussers maakt ze ook geschikt voor buitenlocaties en niet-verwarmde opslagruimtes.
Omdat het poeder in poederblusser heel erg fijn van structuur is, is het van belang regelmatig onderhoud op je blussers uit te laten voeren. Vooral in industriële omgevingen waar veel trillingen aanwezig zijn, kan dit ervoor zorgen dat het poeder inklinkt en dus bij gebruik niet volledig uit de blusser wordt geblazen. In combinatie met een toestel dat ontworpen is voor de industrie, defensie en logistiek (Saval PG-toestel) kan dit worden voorkomen.
Metaalbranden
Bij metaalbranden (klasse D branden) is een speciaal type poederblusser vereist. Deze blussers bevatten vaak chloridezouten, die effectief zijn in het blussen van brandende metalen zoals magnesium, natrium en kalium. Het gebruik van een reguliere poederblusser kan gevaarlijk zijn bij metaalbranden, omdat sommige metalen met water of andere blusmiddelen kunnen reageren.
PFAS-vrije Schuimblusser als Alternatief
Hoewel poederblussers veelzijdig en effectief zijn, zijn er situaties waarin een PFAS-vrije schuimblusser een betere optie kan zijn. PFAS-vrije schuimblussers zijn milieuvriendelijker en veroorzaken minder nevenschade. Ze zijn met name geschikt voor:
- Klasse A en B branden: Vaste stoffen en vloeistoffen.
- Gevoelige omgevingen: Waar restschade moet worden geminimaliseerd, zoals in ziekenhuizen en serverruimtes.
- Vetbranden (klasse F): Waar poederblussers minder effectief zijn.
Een bluspoeder is pas goedwerkend in combinatie met een goed ontworpen toestel!
Over het algemeen kun je een patroon- en constante drukblusser gebruiken in combinatie met bluspoeder. Maar wanneer de omgeving meer eisen stelt aan een brandblusser, zoals bij trillingen, temperatuurwisselingen en grotere brandrisico’s, is de Saval PG blusser de beste keuze. Dit komt doordat de slang extra lang is en voorzien van een knijpventiel dat op zijn as kan draaien. De binnenbus klopt het poeder op en de uitlaat zorgt voor een hogere output.
Conclusie
Bluspoeder is een krachtig en veelzijdig blusmiddel dat in veel situaties een uitstekende keuze is. Bij Saval Brandbeveiliging raden we aan om de specifieke brandrisico’s en omgevingseisen zorgvuldig te overwegen bij het kiezen van een brandblusser. Hoewel poederblussers effectief zijn tegen verschillende soorten branden, kunnen de nevenschade en gezondheidsrisico’s in sommige gevallen een PFAS-vrije schuimblusser tot een betere optie maken. Voor buitenlocaties waar het kan vriezen adviseren we voor nu een poederblusser, we zijn druk bezig met de ontwikkeling van een PFAS-vrije vorstbestendige schuimblusser.
Bij vragen of advies over het kiezen van de juiste brandblusser voor jouw situatie, staan onze experts bij Saval altijd klaar om te helpen.
