In blusschuim zijn jarenlang PFAS toegepast. PFAS is een verzamelnaam voor chemische stoffen met koolstof-fluorverbindingen. Dit is niet zonder risico gebleken, want deze stoffen blijken schadelijk te zijn voor mens en milieu. Daarom stelt de overheid regels op om de toepassing van PFAS te beperken. Sommige stoffen, zoals PFOS en PFOA, zijn al verboden. In Europees verband wordt gewerkt aan een algeheel verbod op PFAS. Wij zetten de wet- en regelgeving, voor zover bekend, voor je op een rijtje.
Tijdlijn verbod op PFAS en PFOA
PFOS
In het verleden bevatte blusschuim vooral vaak perfluoroctaan-sulfonzuur (PFOS). Sinds 2011 is het gebruik van blusschuim met PFOS verboden. Dit schuim mag dus niet meer voorkomen in installaties.
PFOA
Na de uitfasering van PFOS zijn fabrikanten op zoek gegaan naar alternatieve perfluorverbindingen, waarbij veelal middelen zijn gebruikt die perfluoroctaanzuur (PFOA) bevatten, de zogenaamde C8-fluorketens. Maar ook deze stoffen vallen onder de PFAS en zijn schadelijk. Daarom is ook het gebruik van PFOA/C8 inmiddels aan banden gelegd: sinds 4 juli 2020 geldt een verkoopstop en vanaf 4 juli 2021 is een voorraadverbod van kracht.
Wat betekent dit?
Beschik je over AFFF- of AFFF-AR-schuim van meer dan 3 jaar oud? Dan kan hier PFOA in voorkomen. Voor bestaande installaties of mobiele toepassingen met een aandeel PFOA groter dan 25 ppb gelden op dit moment de volgende regels:
- Blusschuim dat PFOA bevat mag alleen nog worden toegepast voor vloeistofbranden (brandklasse B);
- Het gebruik van blusschuim met PFOA voor opleidingsdoelen is geheel verboden;
- Het testen van installaties is alleen toegestaan als 100 procent van het product kan worden opgevangen. Dit betekent dat je dient te beschikken over een vloeistofdichte bodem of put, zodat de vrijgekomen stoffen niet in het grondwater terecht kunnen komen. Heb je geen mogelijkheid om het product op te vangen? Dan is testen niet meer mogelijk. Dit kan gevolgen hebben voor de certificering van je installatie.
Verdere uitfasering van PFOA
Vanaf 1 januari 2023 is het gebruik van blusschuim met PFOA ook voor vloeistofbranden verboden indien niet alle vrijgekomen stoffen kunnen worden opgevangen. Vanaf 4 juli 2025 geldt een algeheel verbod op het gebruik van blusschuim met PFOA.
Aankomende regelgeving
Sinds de uitfasering van PFOS en PFOA zijn veel fabrikanten van blusschuim overgestapt op alternatieven middelen met perfluorverbindingen met een kortere keten, vaak met zes koolstofatomen. Maar ook deze C6-fluorketens zijn schadelijk voor mens en milieu. Om een waterbedeffect te voorkomen, wordt in Europees verband gewerkt aan een restrictievoorstel waarmee de toepassing van de hele groep PFAS in één keer wordt beperkt.
In de Europese REACH-verordening staat nauwkeurig beschreven hoe een restrictievoorstel-dossier moet worden samengesteld. Het voorstel wordt ingediend bij de European Chemicals Agency (ECHA). Daarna brengen twee wetenschappelijke comités een advies uit en start een openbare raadpleging. Uiteindelijk besluiten de Europese lidstaten of het voorstel voor een Europees verbod op PFAS wordt aangenomen. Eind 2019 bleek al dat het voorstel op ruime steun kon rekenen in de Milieuraad in Brussel.
De verwachting is dat de wet eind 2024 bekrachtigd wordt. Vervolgens dien je rekening te houden met de volgende vervolgstappen:
- 18 maanden na de publicatie van de wet mag er geen blusschuim meer geproduceerd worden dat C6-fluorketens bevat;
- 5 jaar na de publicatie is ook het gebruik ervan verboden. Dit betekent dat blusschuim met C6-concentraat niet meer mag voorkomen in installaties;
- Uitzondering: tot 12 jaar na de publicatie is het gebruik van blusschuim met C6-verbindingen naar verwachting toegestaan voor tankbranden en daaraan gerelateerde tankputten, mits groter dan 400 m2.
Wil je je voorbereiden op de toekomst? Stap dan over op fluorvrij blusschuim. Wij helpen je daar graag bij.